Lưu ý khi bổ sung thực phẩm giàu chất xơ cho người bệnh táo bón

1. Chế độ ăn thiếu chất xơ gây táo bón

Theo ThS. BS Nguyễn Ngọc Đan, chuyên khoa Tiêu hóa, BV Đa khoa Xanh Pôn, táo bón là một vấn đề sức khỏe phổ biến, có thể gặp ở mọi lứa tuổi. Tuy không phải là bệnh lý ác tính, nhưng nếu để kéo dài có thể dẫn đến nhiều bệnh lý nguy hiểm như: trĩ, sa trực tràng, nứt kẽ hậu môn, thậm chí là ung thư đại trực tràng.

Biểu hiện khi bị táo bón là tình trạng đi đại tiện khó khăn, nhiều ngày mới đi một lần, mỗi lần đại tiện phải rặn nhiều, phải vận dụng nhiều cơ thành bụng và cơ hoành để tống phân ra ngoài. Phân rắn thành cục, mật độ cứng có thể dính theo máu tươi do cọ xát vào niêm mạc hậu môn, có khi dính theo những chất nhầy của đại tràng, trực tràng.

Về nguyên nhân, bệnh táo bón thường không phải do một nguyên nhân cụ thể, mà là hậu quả của một nhóm các nguyên nhân. Trong số các nguyên nhân chính gây táo bón thì chế độ ăn thiếu chất xơ là nguyên nhân quan trọng.

Chất xơ có tác dụng chống táo bón vì khi vào ruột chất xơ hút nhiều nước, tăng khối lượng của phân và kích thích nhu động ruột làm tăng co bóp để tống phân ra ngoài. Do đó khi thiếu chất xơ phân sẽ cứng, chậm lưu thông và gây nên táo bón.

2. Vai trò của chất xơ trong phòng và điều trị táo bón

Các nghiên cứu cho thấy, chất xơ đặc biệt có lợi cho sức khỏe đường tiêu hóa. Một chế độ ăn giàu chất xơ lành mạnh sẽ hỗ trợ sự phát triển của vi khuẩn đường ruột, chúng sẽ phát triển và nhân lên. Màng nhầy trong ruột của chúng ta dày lên với số lượng vi khuẩn hiện diện. Các vi khuẩn hỗ trợ tiêu hóa trong khi hàng rào chất nhầy làm giảm viêm nhiễm khắp cơ thể.

Cơ thể chúng ta cần chất xơ để hỗ trợ thúc đẩy quá trình tiêu hoá, giúp tống chất thải ra khỏi cơ thể nhanh hơn và do đó giảm sự tồn tại của các chất độc trong cơ thể.

Có hai loại chất xơ là chất xơ hòa tan và chất xơ không hòa tan. Cả chất xơ hòa tan và không hòa tan đều cần thiết cho một chế độ ăn uống lành mạnh và giảm nguy cơ táo bón.

Chất xơ hòa tan hấp thụ nước và liên kết với các axit béo, tạo thành một chất giống như gel giúp phân mềm.

Chất xơ không hòa tan không hòa tan trong nước. Nó làm tăng khối lượng lớn và độ ẩm cho phân. Chất xơ không hòa tan đi qua cơ thể hầu như không thay đổi, giúp phân có khối lượng lớn và kết cấu mềm, giúp phân dễ dàng đi ngoài hơn.